Riet als dakbedekking
RIET ALS DAKBEDEKKING
Riet gedekte woningen en villa’s
In Nederland komen al vele honderden jaren woningen en villa’s voor met een rieten kap. Dit komt ook omdat riet goed groeit langs de oevers van de Nederlandse wateren. Een goed met riet gedekte villa is een samenspel van architect, bouwer, rietdekker en eigenaar. Elke partij is van belang voor de levensduur van het riet. Het begint natuurlijk bij een goed ontwerp, waarbij de architect rekening houdt met de toepasbaarheid. De hellingshoek van het dakvlak is hierbij erg van belang. Bij 01 Architecten hebben we veel ervaring met riet gedekte villa’s. Door deze ervaring kunnen we ook advies geven over de belangrijkste aandachtspunten van een riet gedekte woning. Hoe zit het bijvoorbeeld met brandveiligheid, verzekeringen en kosten? In dit artikel beschrijven we de volgende onderdelen
Specialist in ontwerp riet gedekte woningen
Voordelen van een riet gedekte woning
De levensduur van riet op het dak
Specialist in ontwerp riet gedekte woningen
Het ontwerpen van riet gedekte woningen en villa’s is een van de specialiteiten bij 01 Architecten. We beschikken over jarenlange ervaring en hebben tal van riet gedekte woningen ontworpen.
Het ontwerpen van een rieten kap vraagt de nodige kennis om de levensduur van het dak te vergroten. Een goed rieten dak is afhankelijk van 4 partijen, waarbij de architect de eerste bepalende factor is. Bij het ontwerp van een rieten dak moet er op verschillende vlakken rekening worden gehouden. Zo is de steilheid van de dakhelling bepalend voor de waterafvoer. De onderconstructie moet ook geschikt zijn voor een dakbedekking met riet.
Riet door de jaren heen
Nederland is een land met veel water en rietkragen komen dan ook veel voor langs de oevers. Doordat riet zo veel voorkomt wordt het al generaties lang toegepast als dakbedekking. Het riet, dat ruim voorradig was, bleek een goedkope en praktische oplossing te zijn voor veel daken. Maar met de komst van de bouwregelgeving is er op dit gebied veel veranderd. Vroeger werd het riet gebonden middels gaas op de constructie. Het riet was van binnenuit ook zichtbaar. Dit kan nu zeker nog voor aan afdak of schuur. Maar voor een woning is dit minder geschikt. Met de eisen voor brandveiligheid en isolatie heeft het rieten dak een hele transformatie ondergaan. Riet wordt nu gebonden op een geïsoleerde dakplaat. En met de invoering van het gesloten dak is de brandveiligheid ook beter gewaarborgd. De laatste jaren is er zelf een trend dat riet ook kan worden toegepast als gevelbekleding, iets wat bij de moderne schuurwoning een stoer uiterlijk geeft.
Herkomst van riet
In Nederland kennen we enkele plekken waar het riet geschikt is om als dakbedekking toe te passen. Deze goede gebieden bevinden zich in Friesland, Noord-Holland, de grote rivieren, Stellendam, de Nieuwkoopse plassen en de kop van Overijssel (Weerribben-Wieden). Deze gebieden bij elkaar zijn goed voor 7000 hectare, waarvan bijna 2 derde gemaaid wordt. Ruim de helft van het gemaaide komt dan ook uit het natuurpark Weerribben-Wieden. Riet moet elk jaar gemaaid worden, anders zou de oever “verlanden”. Het riet uit deze gebieden is geschikt voor dakbedekking omdat het met de voeten in zoet, arm water groeit. Nederland kan echter maar voor 25 % in zijn eigen rietvoorraad voorzien. Daardoor moet er ook veel riet geïmporteerd worden.
Voordelen van een riet gedekte woning
Riet kent verschillende voordelen als het gaat om de dakbedekking, namelijk:
- Riet is een natuurproduct wat elk jaar opnieuw groeit. Het is hiermee een duurzaam materiaal.
- Riet is niet gebonden aan rechte lijnen, maar laat zich ook lenen voor rondingen. Daklijnen kunnen hierdoor ook heel vloeiend in elkaar overlopen.
- Riet is ook goed mogelijk als gevelbekleding. Tegenwoordig zien we dan ook woningen waarbij de dakbedekking doorloopt in de gevel.
- Dakkapellen kunnen op verschillende wijze worden aangekapt. Rond, recht of aflopend. Het dak landschap wordt hierdoor wat rustiger.
Verschillende soorten riet
Een rietdekker gebruikt vaak bij natuurlijk riet de term “eerste soort riet”. De term zelf is wat misleidend, want het doet vermoeden dat er ook een tweede of een derde soort riet is. Eerste soort riet is het riet waar de rietdekker zelf mee komt. Elke rietdekker heeft zijn eigen inkoop kanalen, en heeft daar de beste ervaring mee. Er is geen objectieve manier om de kwaliteit van riet te bepalenanders de een goede visuele controle op de lengte en rechtheid van de rietstengel. Natuurlijk riet weegt ongeveer 130 kg per kubieke meter. Bij een rietpakket van ongeveer 30 cm dikte weegt een vierkante meter ongeveer 45 kg.
Kunstriet
naast natuurlijk riet zijn er ook enkele kunstmatige soorten verkrijgbaar. Kunstriet heeft als voordeel dat het niet onderhevig is aan weersinvloeden. Hierdoor behoudt het zijn kleur en dikte die het had toen het is aangebracht. Er zijn leveranciers die kunstriet ook in stengels maken en die daarmee op eenzelfde wijze worden verwerkt op het dak.
Easyriet
Een andere oplossing zijn de geprefabriceerde dak elementen van Easyriet. Deze elementen zijn voorzien van echt natuurriet. Vanuit de fabriek is het riet verlijmd op het dak element en zo door elke (zelf)bouwer eenvoudig te plaatsen.
De levensduur van riet op het dak
Een goed rieten dak is afhankelijk van 4 partijen.
- De architect: Hij ontwerp de woning en bepaald de hellingsgraad van het dak.
- De aannemer: De onderconstructie moet op de juiste wijze worden gebouwd en tochtdicht worden afgewerkt.
- De rietdekker: Brengt het riet volgens de eisen aan op het dak en zorgt voor een nauwkeurige verwerking.
- De opdrachtgever: een riet gedekte kap moet goed onderhouden worden om de levensduur te vergroten.
Wanneer deze 4 partijen optimaal samenwerken heeft de levensduur van de riet gedekte woning de hoogste potentie.
Ontwerp dakhelling
Bij 01 Architecten hebben we een ruime ervaring als het gaat om het ontwerp met een rieten kap. De steilheid van de kap is bepalend voor de snelheid waarmee water kan worden afgevoerd. Hoe steiler het dak, hoe sneller het water kan worden afgevoerd en hoe droger het dak blijft. Als het dak te flauw word kan het water ook in het riet worden geblazen. Ook voor uw wensen voor een dakkapel of dakraam hebben wij de kennis in huis om dit binnen het ontwerp passend te maken.
Onderconstructie
De aannemer is de belangrijkste factor voor de nauwkeurigheid van bouwen, maar als architect denken we al vroeg mee over de juiste onderconstructie. Vroeger werd het riet met kippengaas op rietlatten gebonden met of zonder dampremmende laag. Door de isolatie eisen komt er een geïsoleerde plaat in het dak pakket. Een geventileerd dak is een combinatie tussen de vertrouwde binding op rietlatten en de geïsoleerde dakplaat.
Tegenwoordig wordt het riet geschroefd op een schroefbaar-isolatiepaneel. Het riet pakket doet hierbij ook mee in deze isolatiewaarde. In de detaillering van het project houden we al rekening met de huidige eisen zodat er een goede basis voor het rieten dak ligt.
Verwerking
De rietdekker is verantwoordelijk voor het zorgvuldig aanbrengen van het rietpakket. Het riet moet een juiste laag vormen, waarbij de rietdekker de mogelijkheid heeft om het riet in te snijden voor extra fraaie belijning.
Onderhoud
Ook als eigenaar van een riet gedekt dak is het onderhoud van belang op de levensduur. Vroeger dacht men dat het niet nodig was om rietdekwerk te onderhouden, maar dit is de laatste jaren veranderd. Goed en tijdig onderhoud kan de levensduur verlengen. Preventief onderhoud is altijd een goed idee. Storm en vogelschade is vaak snel weer gerepareerd.
Na verloop van tijd zal er een laagje algen het rieten dak bedekken. Dit heeft een nadelig effect op de droogtijd. Een algenbestrijdingsmiddel is dan een goede oplossing. Mossen kunnen niet met een middel worden verwijderd. Dit gebeurd vrijwel altijd met de hand.
Hoe meer bomen er in de omgeving staan, hoe meer schaduw op het dak zal vallen en hoe langer de droogtijd van het riet. Dit is nadelig voor de levensduur. Naast de schaduwvorming zijn bomen ook een risico wanneer druppels in de nachten met dauw op eenzelfde plek op het dak vallen. Ook bladeren of dennennaalden zorgen voor een langere droogtijd en zullen dus van het dak gehaald moeten worden.
Alle hierboven genoemde factoren komen neer op het volgende principe: hoe droger een rieten dak is, des te langer de levensduur. Bij 01 Architecten hebben we ruime ervaring met alle partijen om de samenwerking zo optimaal mogelijk voor u te houden. In de meeste gevallen wordt een rieten kap om esthetische redenen vervangen, in plaats van de functionele redenen. Functionele redenen komen vaak neer op de waterdichtheid van het riet, terwijl de esthetische redenen gaan over kleur, dikte en structuur. Een nieuw gelegd dak ziet er nu eenmaal frisser uit dan een verweerd dak.
Enkele aandachtspunten vooraf
Droomt u ook van een riet gedekte villa of woning dan heeft bovenstaand artikel u wellicht meer informatie verschaft, maar toch willen we u ook op enkele aandachtspunten wijzen. Hoe zit het bijvoorbeeld met garanties, brandveiligheid of kosten.
Garanties
Zoals bij “de levensduur van riet op het dak” is besproken blijft riet een natuurproduct. Wanneer alle partijen goed samenwerken is de verwachte levensduur het hoogst. Een levensduur van 20 jaar zou minimaal moeten zijn, maar meer dan 40 jaar is ook geen uitzondering. Toch heeft noch de architect, de aannemer of de rietdekker de factoren niet altijd in de hand.
Brandveiligheid
Met de invoering van de schroefdak-methode is een rieten kap beter bestand tegen hevige brand.
Hier kan men dus ook vaak de inboedel en opstal verzekering aanhouden voor de prijs van een pannendak. Een groot voordeel ten opzichte van de traditionele open constructie. Vaak is er dan ook geen brandwerende coating nodig.
Kosten
Bij de Vakfederatie Rietdekkers houdt de prijs van rietdekwerk in de gaten maar geven hier geen algemene richtlijnen voor. Volgens de gegevens uit 2017 bij de Vakfederatie Rietdekkers is de gemiddelde prijs €91,- per vierkante meter, hierin is een gemiddelde uurloon van €47,- euro berekend. Deze prijs geld dan ook voor een relatief simpel dak met een dakkapel en één schoorsteen. De factoren die van invloed zijn op de prijs van het dak:
Het aanbod
Hoe drukker de rietdekker is, hoe duurder de prijs zal worden als er toch nog een dak bij moet. Omgekeerd geld natuurlijk het zelfde.
De moeilijkheidsgraad
Hoe moeilijker het dak is ontworpen hoe minder vierkante meters de dekker per uur kan aanbrengen. Hierdoor zal het aantal uren stijgen, en daarmee stijgt de prijs. Hierbij kunt u ook denken aan moeilijk te bereiken hoogten. Er zijn dan meer steigers nodig, of meer transport.
Kwaliteitsniveau
Het goed dekken van een rieten kap, en veel vierkante meters maken per uur zijn twee tegengestelde wensen. Elke rietdekker moet hier zijn eigen compromis in zoeken. Vaak betekent dit: “hoe meer tijd de rietdekker nodig heeft, hoe zorgvuldiger het verwerk kan worden, hoe hoger de kwaliteit maar ook hoe duurder het dak.”
De ligging
Omdat het riet maar uit enkele gebieden uit Nederland afkomstig is, is het goed voor te stellen dat hetzelfde dak dicht bij een gebied goedkoper wordt aangeboden dan een woning in het midden van Limburg.
Omdat de levensduurverwachting van het dak rechtstreeks afhankelijk is van de kwaliteit is de prijs die men betaald voor goed werk op termijn vaak goedkoper.
In dit artikel hebben we u willen informeren over de mogelijkheden en aandachtspunten van een met riet gedekt dak.
Natuurlijk helpen we u ook bij het realiseren van uw met riet gedekt droomhuis. Neem contact met de architect op om uw wensen te bespreken.