Overzicht van bouwkundige begrippen met de betekenis

In de bouw worden veel bouwkundige begrippen toegepast. Ook bij het architectenbureau is dit het geval. Deze vaktaal is ingeslepen bij de mensen in de bouw werken. De meeste mensen die gaan nieuwbouw hebben hier weinig of geen ervaring mee. Als u gaat nieuwbouwen zou het zo kunnen dat er termen zijn die u niet begrijpt. Of dat u deze verkeerd interpreteert. Zo kunt u denken dat de term behangklaar betekent dat er behangen is. Terwijl de term betekent dat de wandafwerking geschikt is om behangen te worden. Of dat er staat dat de fundering op staal wordt uitgevoerd. Hiermee wordt bedoelt dat de fundatie bestaat uit betonstroken die als fundatie worden gebruikt. De fundatie ligt dus niet op staal, maar gewoon op zand. Onderstaande lijst helpt u inzicht te geven als u tegen dergelijke termen aanloopt.

De onderstaande lijst dekt een groot deel van de woorden die u tegen kunt komen. Hierdoor kunt u handig zoeken naar termen die u tegenkomt.  Het kan dat er termen zijn die u in het bouwproces bij 01 Architecten tegenkomt die niet beschreven staan. Mocht dat het geval zijn, dan horen we dat graag zodat we u en de mensen na u met de zelfde vraag verder kunnen helpen. En mocht u geen klant zijn bij 01 Architecten maar wel een tip hebben over iets wat er niet bij staat, dan kunt u ons mailen op info@01architecten.nl zodat we u en onze klanten verder kunnen helpen.

Bouwkundige begrippen:

Onderstaande bouwkundige begrippen zijn beknopte weergaves en vrije interpretatie. Ze zijn bedoeld ter verduidelijking maar er kunnen geen rechten aan ontleend worden.

Aanneemsom:

• Het bedrag waarvoor de bouwer de opdracht aanneemt.

Aanbesteding:

• Het aanvragen van de prijzen bij verschillende bouwers, waarbij vooraf aangegeven is wat er gebouwd wordt (tekeningen en tekstueel document) en er gebruikelijk op  basis van laagste prijs gekozen wordt voor de bouwer (de gunning).

Behangklaar:

• De wanden zijn geschikt voor behang. Dat betekent dat de wand vlak is, maar niet helemaal opgevuld hoeft te zijn (er kunnen luchtbellen zichtbaar zijn). Dit in tegenstelling tot sausklaar

Bestek:

• Omschrijving en tekenwerk van een bouwwerk. Veelal met het doel om de prijsvorming definitief te maken. Het bestek bestaat uit een getekend deel en uit een geschreven deel. Het getekende deel kan door 01 Architecten worden uitgevoerd. Het geschreven deel wordt door een bouwbegeleider / bestekschrijver uitgeschreven.

Bestemmingsplan:

• De bestemmingsplan regels en de bestemmingsplan kaart waarin de voorschriften die gelden op de bouwlocatie zijn vastgeleged

Bestemmingsplankaart:

• De visuele weergave (tekeningen)  van de locatie waarin onder andere het bouwblok en de kadastrale grenzen zijn weergegeven.

Bestemmingsplantekst:

• De tekst die hoort bij de bestemmingsplan kaar. Gezamenlijk vormt dit het bestemmingsplan.

Beeldkwaliteitplan:

• Het document waarin de eisen ten aanzien van de uitstraling/ vormgeving zijn vastgelegd

Blind bevestigd:

• Een manier van bevestigen waarbij vanaf de zichtzijde niet te zien is hoe het bevestigd is.

Bouwbegeleider:

• De persoon die uw begeleid tijdens de bouw. Daarbij wordt vaak een splitsing gemaakt tussen de bouwvoorbereiding (tot en met de prijsvorming) en de begeleiding van de werkelijke bouw.

Bouwkosten:

• De kosten die nodig zijn om te bouwen. Gebruikelijk wordt hiermee de aanneemsom bedoelt. In een enkel geval wordt gedoeld op de stichtingskosten.

Bouwteam:

• Het proces waarbij in een vroegtijdig stadium (voordat het gehele ontwerp is uitgekristaliseerd) een bouwer (en onderaannemers) betrokken wordt en de inbreng van de bouwer ook sturing geeft aan de te maken keuzes.

Breedplaatvloer:

• Een vloer die tijdens de bouw wordt afgestort met beton. Hierdoor werkt de vloer als 1 plaat / 1 geheel waardoor er geen onderlinge zittingsverschillen zijn in de vloer en de onderzijde van de vloer vlak afgewerkt kan worden zonder dat er scheuren ontstaan tussen de vloerplaten.

Calculator:

• De persoon die een calculatie maakt (extern adviseur)

Calculatie:

• Een weergave van de te verwachten prijs. Dit kan bijvoorbeeld een elementenraming zijn (calculatie op elementen zoals daken, wanden kozijnen etc) of een detailbegroting op regelniveau (behoorlijk precieze calculatie)
• Een calculatie is niet het zelfde dan een bouwkostenraming (is een ruwe schatting), een prijsindicatie (is ook een ruwe schatting), een elementenraming of een

Constructeur:

• De persoon of organisatie die de constructie van het bouwwerk doorrekent. De constructieve berekeningen vormen een onderdeel van de bouwvergunning. Ze moeten daarnaast ook gemaakt worden voor vergunningvrije bouwerken.

Detail:

• Een fragment van een onderdeel wat veelal schaal 1 op 5 of schaal 1 op 10 is uitvergroot.  Dit kan bijvoorbeeld de aansluiting van het kozijn met de muur zijn. Hierdoor ziet u beter hoe de uitstraling wordt, kan de bouwer zien hoe het onderdeel technisch is opgebouwd.

Definitief ontwerp (DO):

• Het ontwerp wat definitief is en wat gereed gemaakt kan worden om voor een bouwaanvraag/ omgevingsaanvraag ingediend te worden.

Elementenbegroting:

• Een begroting waarbij de afzonderlijke onderdelen (elementen) begroot (gecalculeerd) zijn. Deze stap is minder gedetailleerd dan een begroting of calculatie, maar gedetailleerder dan een (bouwkosten)raming.

Fundering op staal:

• De fundatie wordt gevormd door een strook beton die afdraagt op de grond

Gunning:

• Het moment waarop de bouwer de opdracht krijgt (de opdracht gegund wordt).

Grootformaat dakpan:

• Een pan die ten opzichte van het gemiddelde groot is. Hierdoor hoeven er minder dakpannen gelegd te worden per vierkante meter.

Halfsteens verband:

• Een metselwerk verband waarbij de stootvoegen iedere laag metselwerk verspringen.

Handvorm:

• Een baksteen met een ruwer uiterlijk. Van oorsprong werd de klei voor de steen met de hand in een mal gedrukt

Inhoud:

• Het volume van een gebouw in kubieke meter uitgedrukt. De bepaling van de inhoud varieert

Kadastrale kaart:

• De kaart van het kadaster waarop de eigendomsgrenzen (met een bepaalde maattolerantie) zijn weergegeven.

Kanaalplaatvloer:

• Een vloer die van beton gemaakt is en waarbij cirkelvormige kanalen in de lengterichting van de vloer lopen (ten behoeve van gewicht en materiaalbeperking)

Keramisch:

• Gebakken. Het product is gemaakt van klei en daarna verhit in de oven. Hierdoor is het gebakken en veelal harder dan betonproducten. Daarnaast treed er geen verdere krimp op.

Kuub:

• De inhoud van 1 x 1 x 1 meter (1 kubieke meter)

Laag:

• Een horizontale lijn met bakstenen die boven en onder met een voeg gescheiden is van de volgende laag

Lagenmaat:

• De hoogte van een vermetselde steen inclusief de voeg eronder. De lagenmaat varieert per woning en wordt veelal afgestemd op de hoogte van de kozijnen.

Latei:

• Een element wat de bovenliggende krachten opneemt. Een latei kan van steen, staal of ander draagkrachtig materiaal gemaakt zijn en wordt veel toegepast boven raamopeningen.

Lintvoeg:

• De horizontale voeg (die een horizontale lint vormt)

Omgevingsloket (OLO):

• De digitale plek waar een omgevingsvergunning aangevraagd kan worden

Opdek deur:

• Een deur die gedeeltelijk in het kozijn maar vooral op het kozijn valt

OVH dakpan:

• De Opnieuw Verbeterde Hollandse dakpan. Dit is de pan die na de VH pan (de Vernieuwde Hollandse pan) op de markt kwam. De OVH pan heeft betere aansluitingen tussen de dakpan waardoor inwateren tussen de dakpannen beter voorkomen wordt.

Perspectief:

• Een platte weergave van een 3D beeld. Bijvoorbeeld een aanzicht van een schetsontwerp.

Plint:

• Afhankelijk van de context kan hiermee een bedoelt worden:
  • aan de buitenzijde van de woning de onderkant van de woning (die dan vaak ook trasraam wordt genoemd als deze in een andere kleur is gevoegd)
  • een (veelal houten) lat in de overgang tussen wand en vloer
  • een rand die de overgang tussen plafond en dak bedekt (plafondplint)

Porisso:

• Een gebakken (binnen)wand product met een dichtere structuur dan SBS stenen. Daarmee heeft het ook een grotere dichtheid. Porisso wordt vaak als eerste onderrand toegepast zodat een plint hieraan makkelijker te bevestigen is.

Prijsvormingstekeningen:

• Tekenwerk waarop de bouwer zijn prijs kan bepalen.

Raming van de bouwkosten:

• Een indicatie van de bouwkosten. Deze indicatie is minder specifiek dan een begroting.

Rollaag:

• Bakstenen die niet liggend maar staand verwerkt worden

Stichtingskosten:

• De kosten die nodig zijn om de woning te stichten. Dit zijn de bouwkosten van de woning, maar ook de legeskosten, kosten van de architect en andere bijkomende kosten.

Stompe deur:

• Een deur die in het kozijn valt (in tegenstelling tot een opdek deur)

Strokenfundatie:

• Fundatie die in de vorm van een strook wordt aangebracht. Ook wel fundatie op staal genoemd.

Trasraam:

• De onderste rand stenen die veelal een donkerder kleur heeft dan de stenen die erboven worden toegepast. Van oudsher waren dit stenen die harder gebakken waren (en daardoor donkerder waren geworden) waardoor ze minder of geen optrekkend vocht doorlieten

SBS stenen:

• Snel Bouw Stenen. Dit zijn gebakken stenen met rood uiterlijk. Ze zijn grotendeels hol.

Sausklaar:

• De wanden worden vlak en vol afgewerkt. Ze zijn klaar om gesausd te worden

Schetsontwerp (SO):

• Het ontwerp van uw woning/ gebouw wat na het 1e gesprek wordt gemaakt

Situatie:

• Een overzichtstekening van uw perceel waarop de bebouwing zichtbaar is

Stootvoeg:

• De verticale voeg tussen 2 stenen

Strek:

• De lengte van een steen. Dit is bij een waakformaat steen circa 21 cm

Vergunningvrij bouwen:

• De mogelijkheid om op een perceel, onder de voorwaarde die de landelijke overheid stelt, een bouwwerk op te richten zonder daar verder een (bouw)vergunning voor aan te vragen. Het kan dus zijn dat een perceel meer bebouwingsmogelijkheden bied dan het bestemmingsplan omschrijft.

Waalformaat:

• De meest gebruikte afmeting van een baksteen. De lengtemaat hiervan is circa 21 cm. De hoogte is circa 5 cm

Welstand:

• Het zelfstandig functionerend adviesorgaan wat richting de gemeente advies uitbrengt over de beeldeisen die gesteld worden

Welstandsnota:

• De formulering van de eisen van de welstand voor een bepaalde locatie

Werktekeningen:

• Tekeningen die bedoelt zijn ten behoeve van de uitvoering van de werkzaamheden. Dit kunnen productietekeningen van bijvoorbeeld kozijnen of vloeren zijn, maar ook tekeningen om de bouw uit te zetten. Prijsvormingstekeningen zijn geen werktekeningen. Bouwaanvraag/ omgevingsvergunningstekenwerk is ook geen werktekening.

Wildverband:

• Een metselwerk verband waarbij de stenen willekeurig worden geplaatst. Om de willekeurigheid te garanderen zijn hier wel regels aan verbonden.